Aansluitmateriaal

Ontdek de verschillende typen aansluitmateriaal voor een robuuste installatie

De markt biedt een verscheidenheid aan aansluitmaterialen, elk met specifieke eigenschappen en toepassingsgebieden. Het is belangrijk de verschillen te begrijpen om weloverwogen keuzes te maken.

Lasklemmen garanderen een snelle en veilige draadverbinding

Lasklemmen, vaak ook insteekklemmen of snelklemmen genoemd, zijn een moderne en veelgebruikte oplossing voor het snel en veilig verbinden van elektrische draden. Ze hebben de traditionele lasdop en kroonsteen in veel toepassingen verdrongen, met name dankzij hun gebruiksgemak en de consistentie van de verbinding. Er bestaan diverse soorten lasklemmen, waaronder varianten die geschikt zijn voor zowel massieve als soepele geleiders.

• De werking van lasklemmen: Bij een lasklem wordt de gestripte draad simpelweg in een opening gestoken. Een intern veermechanisme klemt de draad vervolgens stevig vast, wat zorgt voor een duurzaam en gasdicht contact. Dit minimaliseert de kans op losse verbindingen en oververhitting.
• Hersluitbare lasklemmen bieden flexibiliteit: Sommige lasklemmen, zoals de populaire WAGO 221-serie, zijn voorzien van een oranje hendeltje. Hiermee opent u de klem eenvoudig om draden in te steken of weer los te maken. Dit maakt ze ideaal voor situaties waarin de verbinding mogelijk in de toekomst aangepast moet worden. Standaard lasklemmen, zonder hendel, zijn doorgaans bedoeld voor een eenmalige, permanente verbinding.
• Toepassingen in huis en daarbuiten: Lasklemmen zijn uitermate geschikt voor het verbinden van draden in lasdozen, centraaldozen, en voor het aansluiten van schakelmateriaal en verlichting. Ze bieden een betrouwbare oplossing voor zowel het verlengen van circuits als het maken van aftakkingen voor bijvoorbeeld extra stopcontacten of lichtpunten.

De transparante behuizing van veel lasklemmen maakt visuele inspectie van de verbinding eenvoudig, zodat u kunt controleren of de draad correct is ingestoken en of het koper voldoende contact maakt.

Kroonsteentjes

Kroonsteentjes zijn de traditionele verbindingsmethode en bestaan uit een plastic of keramische behuizing met metalen klemmen die met schroefjes de draden vastzetten. Hoewel ze breed bekend zijn, worden ze tegenwoordig minder aanbevolen voor permanente installaties, vooral bij massieve VD-draad. Ze zijn echter nog steeds bruikbaar voor soepele draden, bijvoorbeeld bij het aansluiten van een lamp, mits voorzien van een adereindhuls om rafelen te voorkomen. Meerdere draden onder één schroef is niet veilig en dient vermeden te worden.

• De werking van kroonsteentjes: U stript de draad, steekt deze in het metalen buisje en draait een schroefje vast om de draad te klemmen. Elk buisje is ontworpen voor één of twee draden.
• De noodzaak van adereindhulzen: Bij het aansluiten van soepele draden (bestaande uit meerdere dunne koperdraadjes) in een kroonsteen, is het absoluut noodzakelijk om een adereindhuls te gebruiken. Zonder deze huls kunnen de draadjes uitrafelen onder de schroef, wat kan leiden tot slecht contact, warmteontwikkeling en zelfs brandgevaar. Een adereindhuls bundelt de draadjes tot één stevig geheel.
• Kroonsteentjes vereisen zorgvuldigheid: De kwaliteit van de verbinding met een kroonsteen is sterk afhankelijk van de monteursvaardigheid. Te strak aandraaien kan de draad beschadigen, te los aandraaien leidt tot slecht contact. Bovendien bieden kroonsteentjes geen trekontlasting, waardoor het gewicht van een aangesloten apparaat of lamp niet direct door het kroonsteentje gedragen mag worden.

Aansluitstekkers verbinden apparaten veilig met het lichtnet

Aansluitstekkers vormen het zichtbare deel van de verbinding tussen een elektrisch apparaat en het stopcontact. Ze zijn er in diverse varianten, afhankelijk van de stroomsterkte, spanning en de aanwezigheid van aarding.

• Randaarde stekkers zorgen voor extra veiligheid: In Nederland zijn randaarde stekkers (type F, "Schuko") en contactdozen de standaard. De aardingspennen aan de zijkant van de stekker zorgen ervoor dat metalen delen van een apparaat geaard zijn. Bij een defect in het apparaat wordt de stroom veilig afgevoerd, wat een elektrische schok voorkomt.
• Perilex stekkers zijn voor zwaardere toepassingen: Voor apparaten met een hoger vermogen, zoals elektrische kookplaten of krachtstroomapparatuur, worden vaak Perilex stekkers en stopcontacten gebruikt. Deze stekkers hebben vijf pinnen en zijn ontworpen voor 2-fase of 3-fase aansluitingen, afhankelijk van het type kookplaat en de installatie.
• Montage van een nieuwe stekker: Het correct aansluiten van een stekker aan een kabel vereist precisie. De fase-, nul- en aardedraden moeten op de juiste contactpunten worden aangesloten en de trekontlasting moet stevig vastzitten om te voorkomen dat de kabel losschiet bij trekkracht.

Adereindhulzen zijn onmisbaar voor soepele bedrading

Zoals eerder genoemd, zijn adereindhulzen essentieel bij het gebruik van soepele elektrische draden in schroefverbindingen, zoals kroonsteentjes of sommige typen klemmenblokken. Ze bestaan uit een dun metalen buisje, vaak met een kunststof kraag in een kleur die de draaddikte aangeeft, die over het gestripte uiteinde van een soepele draad wordt geplaatst en vervolgens wordt gekrompen met een speciale krimptang. Dit proces, "krimpen" genoemd, bundelt de losse koperdraadjes stevig samen tot een compact geheel.

• De functie van adereindhulzen: Adereindhulzen voorkomen dat de afzonderlijke draadjes van een soepele kabel uitwaaieren, breken of slecht contact maken onder een schroef. Dit verbetert de betrouwbaarheid van de verbinding aanzienlijk en vermindert het risico op oververhitting en kortsluiting.
• Krimpen voor een perfecte verbinding: Een goede krimpverbinding is zowel mechanisch sterk als elektrisch optimaal geleidend. Gebruik hiervoor altijd de juiste krimptang die specifiek is ontworpen voor adereindhulzen en de betreffende draaddikte. Dit zorgt voor de juiste druk en vervorming van de huls om een solide verbinding te creëren.

De juiste materiaalkeuze voor een duurzame installatie

Naast de type connector zijn materiaaleigenschappen van de geleiders en het aansluitmateriaal van groot belang. De NEN 1010-norm, de belangrijkste norm voor laagspanningsinstallaties in Nederland, stelt hier strenge eisen aan. Een correcte installatie begint met het begrijpen van de draadkleuren en hun functie, en de compatibiliteit met het aansluitmateriaal.

Veiligheid en draadkleuren begrijpen

Voor een veilige elektrische installatie is de standaardisering van draadkleuren cruciaal. Dit zorgt ervoor dat iedereen die aan de installatie werkt, direct de functie van elke draad herkent. Eventuele afwijkingen kunnen leiden tot gevaarlijke situaties.

Zorg bij het verbinden van draden altijd dat de juiste functies samenkomen. Een bruine draad verbindt u met een bruine draad, een blauwe met een blauwe, enzovoort. Dit voorkomt kortsluiting en gevaarlijke situaties.

Draaddiktes en de NEN 1010 norm

De diameter van de elektrische draden, uitgedrukt in vierkante millimeters (mm²), is bepalend voor de maximale stroom die veilig kan worden geleid. Een te dunne draad voor een te hoge stroombelasting kan leiden tot oververhitting en brand.

• Minimale eisen: Volgens de NEN 1010 moeten stopcontacten worden aangesloten met installatiedraad van minimaal 2,5 mm². Voor verlichting volstaat vaak 1,5 mm².
• Afzekering: Elke groep in uw meterkast is beveiligd met een automaat of zekering die afschakelt bij overbelasting. De draaddikte moet altijd passen bij de afzekerwaarde van de groep om te garanderen dat de zekering afschakelt vóór de draad te heet wordt.

Bij het selecteren van aansluitmateriaal is het van belang dat deze geschikt is voor de desbetreffende draaddikte. Veel klemmen en stekkers geven de toegestane draadsecties aan op de verpakking of het product zelf.

Veelgestelde vragen over aansluitmateriaal

Wanneer gebruik ik een lasklem en wanneer een kroonsteen?

Kies in de meeste gevallen voor een lasklem, vooral voor vaste kern (VD) draden en in situaties waar betrouwbaarheid en snelheid cruciaal zijn. Lasklemmen bieden een consistente, veilige verbinding die minder afhankelijk is van handmatige vaardigheid.

Kroonsteentjes zijn nog bruikbaar voor soepele draden, met name bij de aansluiting van lampen, maar zorg er dan altijd voor dat u adereindhulzen gebruikt. Vermijd kroonsteentjes voor het verbinden van meerdere vaste draden onder één schroef of in situaties waar trillingen of trekbelasting een rol spelen, aangezien dit de verbinding kan verzwakken.

Kan ik lasklemmen hergebruiken?

Hersluitbare lasklemmen (met een hendel, zoals de WAGO 221) zijn ontworpen om meerdere malen gebruikt te worden, mits ze onbeschadigd zijn. Standaard insteekklemmen zonder hendel zijn meestal voor eenmalig gebruik. Controleer altijd de instructies van de fabrikant.

Hoe strip ik draden correct voor aansluitmateriaal?

De lengte van het gestripte koper is cruciaal voor een goede verbinding. Te veel koper kan bloot komen te liggen en kortsluiting veroorzaken, te weinig koper kan leiden tot slecht contact. Lasklemmen hebben vaak een strip-lengte-aanduiding op de zijkant. Voor kroonsteentjes is ongeveer 8-10 mm koper voldoende, zodat geen blanke draad buiten het kroonsteentje zichtbaar is wanneer deze is aangesloten.

Kies voor kwalitatief aansluitmateriaal voor een veilige en duurzame installatie

Het kiezen van het juiste aansluitmateriaal en het zorgvuldig toepassen van de correcte installatietechnieken zijn fundamenteel voor de veiligheid en betrouwbaarheid van elke elektrische installatie. Investeer in kwalitatieve componenten en volg altijd de geldende normen en aanbevelingen van experts. Een veilige elektrische verbinding begint met de juiste basis.