
2-pins PL lampen, ook wel compacte fluorescentielampen met steekfitting genoemd, zijn sinds jaar en dag een veelgebruikte lichtbron in diverse toepassingen. Deze lampen herken je aan de twee metalen pinnetjes aan de onderzijde van de lampvoet. Ze vereisen een conventioneel (elektromagnetisch) voorschakelapparaat en een externe starter om te functioneren. Ze staan bekend om hun efficiënte lichtverdeling in compacte armaturen.
De benaming van een 2-pins PL lamp hangt af van de specifieke lampvoet (fitting) en de vorm van de lamp. Het is van belang de juiste fitting te kennen voor een correcte vervanging.
Type PL Lamp | Meest voorkomende 2-pins fittingen | Beschrijving | Typische vorm |
---|---|---|---|
PL-S | G23 | Slanke, enkelzijdige buis met een compacte, U-vormige constructie. Vaak toegepast in kleine armaturen en armaturen voor oriëntatie. | U-vorm (enkel) |
PL-C | G24d-1, G24d-2, G24d-3 | Meerdere buizen die parallel lopen, vaak gebruikt in downlights en wandarmaturen. De aanduiding d-1, d-2, d-3 geeft de positie van een uitstulping op de fitting aan. | Meerdere parallelle buizen (compact) |
PL-T | GX24d-1, GX24d-2, GX24d-3 | Compacte lamp met vertakte buizen, veelal voor downlights in grotere ruimtes. Let op: PL-T is ook verkrijgbaar in 4-pins varianten. | Vertakte buizen (complexer) |
PL-Q | GR8 | Vierkante lamp met een enkele buis in een lusvorm, geschikt voor armaturen met een bredere, ondiepe inbouw. | Vierkant (lusvormige buis) |
Een essentieel aspect van 2-pins PL lampen is hun afhankelijkheid van een conventioneel (elektromagnetisch) voorschakelapparaat (VSA) en een starter. Het VSA reguleert de stroomtoevoer naar de lamp, terwijl de starter een korte spanningspuls genereert om de gasontlading in de lamp te starten. Zonder deze componenten kan de lamp niet ontsteken of correct functioneren. Voor monteurs is het van belang te weten dat een defect VSA of starter vaak de oorzaak is van een niet-werkende PL lamp, en niet de lamp zelf.
Schakel altijd de stroomtoevoer naar het armatuur uit voordat u begint. Dit is een belangrijke veiligheidsmaatregel.
Verwijder de oude 2-pins PL lamp door deze voorzichtig recht uit de fitting te trekken. Het kan nodig zijn de lamp lichtjes te wiebelen als deze vastzit.
Controleer de fitting op type (bijvoorbeeld G23, G24d-1) en vervang, indien aanwezig, de starter. De starter is een klein cilindervormig onderdeel dat naast de lamp zit.
Plaats de nieuwe 2-pins PL lamp in de fitting door de pinnen recht in de openingen te steken en aan te drukken tot deze vastklikt. Zorg ervoor dat de lamp correct is georiënteerd.
Schakel de stroom weer in om de werking te controleren.
Traditionele 2-pins PL lampen worden geleidelijk uitgefaseerd vanwege nieuwe Europese regelgeving die gericht is op energie-efficiëntie en milieuvriendelijkheid. LED-vervangers bieden een toekomstbestendige oplossing met diverse voordelen:
Hoge energiebesparing: LED 2-pins lampen verbruiken aanzienlijk minder stroom, wat een besparing tot wel 70% op energiekosten kan opleveren. Een LED PL-C van 9W kan bijvoorbeeld een traditionele 26W PL-C vervangen.
Langere levensduur: LED-lampen gaan tot wel 5 keer langer mee dan traditionele PL lampen, vaak tot 50.000 branduren. Dit vermindert de frequentie van vervanging en de bijbehorende onderhoudskosten.
Verbeterde lichtkwaliteit: LED biedt stabiel licht zonder flikkering en is verkrijgbaar in een breed scala aan lichtkleuren (Kelvin) en met een hoge kleurweergave-index (CRI > 80), wat zorgt voor natuurgetrouwe kleuren.
Milieuvriendelijk: LED-lampen bevatten geen kwik of andere schadelijke stoffen, wat ze veiliger maakt voor het milieu en eenvoudiger te recyclen. Veel LED PL-vervangers zijn bovendien gemaakt van splintervrij kunststof.
Direct vol licht: LED-lampen bereiken direct hun volle lichtopbrengst zonder opwarmtijd.
Bij het overstappen op LED is het cruciaal om een LED-vervanger te kiezen die compatibel is met uw bestaande armatuur en voldoet aan uw lichtbehoeften. Let hierbij op de volgende punten:
Fitting (lampvoet): De LED vervanger moet dezelfde 2-pins fitting hebben als uw huidige PL lamp (bijvoorbeeld G23 voor PL-S, G24d-x voor PL-C). Dit staat vaak op de lamp zelf vermeld.
Vervangend wattage: Hoewel LED een lager wattage heeft, is het belangrijk te controleren welk traditioneel wattage de LED lamp vervangt. Dit zorgt voor een vergelijkbare lichtopbrengst.
Lichtopbrengst (Lumen): De Lumenwaarde geeft de hoeveelheid licht aan. Vergelijk deze waarde om zeker te zijn van voldoende helderheid.
Lichtkleur (Kelvin): Kies de Kelvinwaarde die past bij de gewenste sfeer en toepassing.
Type voorschakelapparaat: Sommige LED 2-pins PL lampen zijn 'plug-and-play' en werken direct op het bestaande conventionele VSA. Andere vereisen een aanpassing waarbij het VSA wordt verwijderd en de LED lamp direct op netstroom wordt aangesloten (ballast bypass). Controleer altijd de productinformatie. Voor complexe situaties of grotere projecten kan het raadzaam zijn advies van een installateur in te winnen.
Historisch gezien zijn 2-pins PL lampen veelvuldig gebruikt in compacte armaturen in diverse omgevingen. Met de overstap naar LED blijven deze toepassingsgebieden relevant, maar dan met de extra voordelen van LED technologie:
Algemene verlichting: Vaak gebruikt in gangen, trappenhuizen, toiletten, en receptieruimtes in kantoren, hotels, en openbare gebouwen.
Downlights: Veel 2-pins PL lampen zijn ontworpen voor inbouw in plafonds (downlights) in winkels, showrooms, en woningen. LED downlights bieden hier een efficiënte upgrade.
Oriëntatie- en veiligheidsverlichting: In situaties waar continu licht nodig is, zoals noodverlichting of sfeerverlichting op plekken waar men zich moet kunnen oriënteren.
Keukens en badkamers: Sommige armaturen in deze ruimtes zijn voorzien van 2-pins PL lampen.
Omdat traditionele 2-pins PL lampen kwik bevatten, is het belangrijk deze niet bij het restafval weg te gooien. Lever ze in bij een lokaal milieustation of een speciaal inzamelpunt voor afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA). Op deze manier worden de materialen gerecycled en schadelijke stoffen veilig verwerkt.