Technik
Technik professional 2-weg adapterstekker met schakelaar 16A 250V kinderbeveiliging
3,95
Wipschakelaars
Wipschakelaars zijn een populair type schakelmateriaal om je elektrische installaties te bedienen. Ze werken met een 'wip' mechanisme dat je met een lichte druk van de ene naar de andere stand beweegt. Dit maakt ze super handig en duidelijk voor het aan- en uitzetten van verlichting, of andere elektrische functies thuis of op het werk. Van een simpele lichtschakelaar tot de bediening van rolluiken, de wipschakelaar is een essentieel onderdeel in elke elektrische installatie.
1 product
Typen wipschakelaars en hun toepassingen
De functionaliteit van een wipschakelaar wordt bepaald door het interne schakelmechanisme. Er zijn verschillende typen beschikbaar, elk met een specifieke functie voor diverse installatiebehoeften. Het is handig om de juiste schakelaar te kiezen die past bij de gewenste toepassing.
Enkelpolige wipschakelaar: basisfunctionaliteit
De enkelpolige wipschakelaar (ook bekend als tweewegschakelaar of één-uit schakelaar) is de meest voorkomende variant. Deze schakelaar onderbreekt één stroomdraad (meestal de fasedraad) en wordt gebruikt om één lichtpunt of groep lichtpunten vanaf één locatie aan of uit te schakelen. Deze is geschikt voor ruimtes waar een eenvoudige aan/uit-bediening volstaat, zoals een berging of een kleine gang.
Dubbelpolige wipschakelaar: zekerheid in vochtige ruimtes
Een dubbelpolige wipschakelaar onderbreekt zowel de fasedraad als de nuldraad van een stroomcircuit. Dit zorgt voor een volledige scheiding van het circuit, wat extra veiligheid biedt. Dit type schakelaar wordt vaak gebruikt in vochtige ruimtes zoals badkamers, toiletten, keukens of buitenruimtes, waar extra bescherming tegen onbedoelde aanraking met stroomgeleidende delen gewenst is. De robuuste constructie draagt bij aan de betrouwbaarheid onder deze omstandigheden.
Wisselschakelaar: bediening vanuit twee posities
Een wisselschakelaar maakt het mogelijk om één lichtpunt vanuit twee verschillende locaties te bedienen, bijvoorbeeld aan het begin en einde van een gang of op de boven- en onderverdieping van een trap. Dit type schakelaar bevat drie aansluitklemmen: één gemeenschappelijke (fase) en twee schakeldraden.
| Type Schakelaar | Aantal Aansluitdraden (Typisch) | Toepassing |
|---|---|---|
| Enkelpolig | 2 (fase in, geschakelde fase uit) | Lichtpunt vanaf één locatie schakelen |
| Dubbelpolig | 4 (fase in, nul in, geschakelde fase uit, geschakelde nul uit) | Vochtige ruimtes, totale stroomonderbreking |
| Wissel | 3 (fase in, twee wisseldraden) | Lichtpunt vanaf twee locaties schakelen |
Kruisschakelaar: controle vanuit drie of meer punten
Indien een lichtpunt vanuit drie of meer locaties moet worden bediend, gebruikt men naast twee wisselschakelaars ook één of meerdere kruisschakelaars. De kruisschakelaar wordt tussen twee wisselschakelaars geplaatst en maakt het mogelijk de schakeling verder uit te breiden.
Serieschakelaar: twee lichtpunten apart bedienen
Een serieschakelaar is uitgerust met twee aparte bedieningswips op één basiselement, waarmee twee afzonderlijke lichtpunten of groepen van lichtpunten onafhankelijk van elkaar kunnen worden geschakeld vanaf één locatie. Dit is handig in ruimtes waar bijvoorbeeld zowel plafond- als wandverlichting aanwezig is, die afzonderlijk bedienbaar moeten zijn.
Druk-wipschakelaar (momentary)
Naast de schakelaars die in een vaste positie blijven staan, zijn er ook druk-wipschakelaars, die na indrukken terugkeren naar hun neutrale positie. Deze worden gebruikt voor tijdelijke signalen, bijvoorbeeld voor een deurbel, pulsschakelingen voor trappenhuisverlichting met tijdrelais, of in domotica-systemen waar een korte puls volstaat om een functie te activeren.
De opbouw van een wipschakelaar: basiselement en afwerking
Een complete wipschakelaar bestaat uit meerdere componenten die samen de functionaliteit en uitstraling bepalen. Deze modulaire opbouw maakt het eenvoudig om schakelaars aan te passen aan specifieke interieurstijlen en installatievereisten.
- Basiselement: Dit is het technische hart van de schakelaar, dat in de inbouwdoos wordt geplaatst. Het basiselement bevat de elektrische contacten en het schakelmechanisme. Er zijn diverse varianten voor de verschillende typen schakelingen (enkelpolig, wissel, kruis, serie).
- Bedieningswip: Dit is het zichtbare, beweegbare deel dat de gebruiker bedient. De wipschakelaar kan uitgevoerd zijn in diverse kleuren en materialen.
- Afdekraam: Het afdekraam omhult het basiselement en de bedieningswip en zorgt voor een nette afwerking tegen de muur. Afdekramen zijn verkrijgbaar in verschillende materialen, kleuren en uitvoeringen (enkelvoudig, tweevoudig, meervoudig) om meerdere schakelaars of wandcontactdozen naast elkaar te plaatsen.
- Centraalplaat: Dit is de plaat tussen het afdekraam en de bedieningswip, soms geïntegreerd met de wip, die bijdraagt aan de esthetiek.
- Inbouwdoos: Het basiselement wordt geplaatst in een inbouwdoos in de muur. Voor holle wanden (gipsplaat) zijn er speciale hollewanddozen. Voor massieve muren zijn er traditionele inbouwdozen. De juiste inbouwdoos is bepalend voor een stabiele installatie.
Aansluiten van een wipschakelaar: aandacht voor details
Het aansluiten van een wipschakelaar vereist een nauwkeurige werkwijze en aandacht voor veiligheid. Volg altijd de geldende installatievoorschriften en schakel bij twijfel een gekwalificeerde elektricien in. De basisstappen voor een enkelpolige schakelaar omvatten:
- Stroom uitschakelen: Schakel altijd de spanning van de groep uit in de groepenkast voordat u begint met de installatie. Controleer met een spanningszoeker of de stroom daadwerkelijk is uitgeschakeld.
- Bedrading strippen: Strip de isolatie van de fasedraad (bruin), de schakeldraad (zwart) en eventueel de nuldraad (blauw) over ongeveer 1 cm.
- Aansluiten van draden:
- Sluit de bruine fasedraad aan op de ingangsklem (L of P) van het basiselement.
- Sluit de zwarte schakeldraad (naar het lichtpunt) aan op de uitgangsklem (meestal een pijl of 1) van het basiselement.
- Bij dubbelpolige schakelaars sluit u ook de blauwe nuldraad aan op de daarvoor bestemde klemmen.
- Montage in de inbouwdoos: Plaats het basiselement zorgvuldig in de inbouwdoos en zet het vast met de schroeven.
- Afwerking: Monteer de centraalplaat, bedieningswip en vervolgens het afdekraam. Zorg ervoor dat alles stevig en recht zit.
- Stroom inschakelen: Schakel de stroom weer in en test de schakelaar.
Welke wipschakelaar kiest u?
Bij de keuze van de juiste wipschakelaar zijn er naast het type schakeling enkele aanvullende overwegingen:
- Design en materiaal: Wipschakelaars zijn verkrijgbaar in diverse designs en materialen, zoals kunststof, metaal (RVS, messing) of glas. Kies een uitvoering die aansluit bij de stijl van de ruimte.
- IP-waarde: Voor vochtige ruimtes of buitentoepassingen is de IP-waarde belangrijk. Een IP-waarde van minimaal IP44 is gangbaar voor badkamers, terwijl voor buitenverlichting een IP-waarde van IP54 of hoger aan te raden is.
- Merk en serie: Veel bekende fabrikanten bieden complete series schakelmateriaal aan, waaronder wipschakelaars, wandcontactdozen en dimmers in dezelfde stijl. Denk aan merken zoals Busch-Jaeger, Gira, Jung, en Schneider Electric. Binnen deze series vindt u een consistente uitstraling voor uw hele installatie.
- Montagewijze: Bepaal of u een opbouw- of een inbouwschakelaar nodig heeft. Inbouwschakelaars zijn de meest voorkomende keuze voor een strakke afwerking. Opbouwschakelaars worden gebruikt als inbouwen niet mogelijk is of in ruimtes zoals garages en schuren.
Bij het kiezen van schakelmateriaal is het van belang om te investeren in kwalitatieve componenten die een veilige en betrouwbare elektrische installatie garanderen.